Zorg voor meer uitdaging voor je leerlingen tijdens de gymles door gelijkwaardige groepen

De afgelopen dagen is er een discussie ontstaan over het effect van niveauklassen in het onderwijs. Klassen met niveau-gelijkwaardige leerlingen (homogeen) presteren beter dan niveau-gemengde (heterogene) klassen. Zo heeft het CPB in een persbericht laten weten.

Dus: klassen moeten ingedeeld worden naar niveau. En dan komen diezelfde klassen bij de gym… ;)

Situatieschets

Je geeft gymles op een basisschool. Vandaag werk je in 3 vakken, waarvan in 1 vak je leerlingen Raak en Haal spelen.

Na je inleiding en instructie gaan kinderen lekker beginnen.

Je ziet Piet. Piet zit op voetbal ‘in de selectie’, is een van de populairste jongetjes uit de klas en leert bijna zichzelf alles aan tijdens je les. Topvent, altijd fanatiek, ook nu weer. In zijn eentje gooit hij bijna alle pylonnen van de tegenstander om, binnen 5 minuten hebben ze het eerste potje gewonnen.

Iedereen uit zijn team juicht, ook Henkie. Want Henkie heeft ook gewonnen. Die zit vandaag namelijk gelukkig bij Piet in het team. En dan win je.

Het eerste wat Henkie altijd doet als hij de gymzaal binnenkomt, is rondkijken. In de gang heeft hij nog even snel zijn bril gepoetst, nadat de juf hem verteld heeft dat hij zijn schoenen verkeerd om aan heeft. Zo kan hij alles de eerste paar minuten van de les eens goed bekijken. Fijn, vandaag geen koprol! Hmmm, wel iets met ballen en pylonnen. Oppassen dus.

Toch wint Henkie Raak en Haal.

Hij heeft echt goed gekeept, zeker 12 keer heeft hij een bal tegengehouden. Ook 1 keer per ongeluk met zijn kin, maar goed, dat telde niet. En o ja, hij had ook Piet nog een keer aangemoedigd om te scoren. Dus die overwinning was ook zeker zijn verdienste! En die blauwe plek op z’n kin gaat vanzelf wel weer weg.

Is dit voor jou ook een herkenbare situatie? In sommige situaties is het handig om dan te kiezen voor homogene, niveau-gelijke groepen.

Wat zijn homogene groepen?

Homogene groepen zijn groepen van gelijkwaardig gymniveau. De motorisch vaardigere leerlingen spelen alleen tegen elkaar, en datzelfde geldt voor de gemiddeld vaardige & minder vaardige leerlingen.

Voordelen

Wanneer je kiest voor homogene groepen tijdens de gymles, dan heeft dat enkele grote voordelen. Het grootste voordeel is dat kinderen meer plezier beleven aan de les:

• Meer balcontact. Wanneer zijn medespelers ongeveer net zo goed zijn als Henk, zal hij vaker de bal krijgen en ook vaker overspelen. Het niveau van de medespeler is nu namelijk minder bepalend bij de keuze om over te spelen dan bijvoorbeeld een betere positie.
• Leerlingen worden uitgedaagd om vaker en beter deel te nemen aan het spel. Piet is niet meer diegene die alle ballen opeist, nu moet Henkie ook aan de bak.
• Angstige leerlingen hoeven niet meer bang te zijn voor de kanonskogels van Piet. Ze zitten in een groepje waar waarschijnlijk iedereen wat zachter gooit.
• De motorisch vaardige leerlingen worden veel meer uitgedaagd. Scoren bij Sarah, die op handbal zit, is een stuk lastiger dan bij Henkie, die z’n ogen nog steeds dichthoudt als er een bal op hem afkomt.

Hoe indelen?

Als je 30 leerlingen hebt en in 3 vakken werkt, dan zou ik de groep als volgt indelen:

• Groep 1: 8 leerlingen die minder  vaardig zijn
• Groep 2: 10 leerlingen die gemiddeld vaardig zijn
• Groep 3: 12 vaardige leerlingen

Waarom zo? Minder vaardige leerlingen krijgen meer balcontact.

Een handige manier om leerlingen in te delen is om je leerlingen per klas vooraf op 4 niveau’s in te delen. In groep 1 komen leerlingen uit niveau 1&2, in groep 2 kinderen uit niveau 2&3 en groep 3 uit niveau 3&4. Dit om te voorkomen dat leerlingen altijd in een vast groepje gymmen.

De groepjes kun je voor een vaste periode aanhouden(enkele weken), of vanaf een excel-lijst ieder begin van de les bijvoorbeeld opnoemen.

Overwegingen

Het effect van niveaugroepen is niet bij ieder soort gymles even hoog. Wanneer je leerlingen gaan turnen, kun jij als lesgever makkelijker differentiëren door een moeilijkere opdracht te geven aan Piet en een makkelijkere aan Henk.

Leerlingen hebben vooral bij spellessen baat bij het werken in niveau-homogene groepen. En, afwisselen is natuurlijk wel zo leuk. Dus maak niet iedere les homogene groepen, maar kies er op het juiste moment voor.

En nu?

Deel je groepen eens een keer op niveau in en kijk wat er gebeurt. Hoe is het met de beleving van de kinderen? Doen er meer kinderen actief mee met de gymles?

Werk jij al vaker in homogene groepen? Merk je verschil? Ik ben benieuwd wat je er van vindt, laat wat van je horen. Ik hoor graag jouw ervaringen.